** สงวนลิขสิทธิ์ข้อความในหน้านี้ ห้ามใช้เพื่อการค้าหรือการโฆษณาในเวปอื่น 
ใช้ได้เฉพาะเพื่อการศึกษาเท่านั้น**

 

 

 การพ่นทรายคือ กระบวนการขัดผิวชิ้นงานด้วยเครื่องพ่นทราย ใช้ทรายที่มีความคมสูงเป็นตัวล้างผิว โดยมีแรงดันจากปั้มลมเป็นแรงขับเคลื่อนทรายให้ไปกระทบผิวของชิ้นงาน ทำให้ขัดผิวได้รวดเร็ว เข้าถึงทุกซอกทุกมุม ดีกว่าการขัดด้วยมือ เราสามารถเลือกให้ผิวของชิ้นงานหยาบหรือละเอียดได้ตามต้องการโดยการเลือกขนาดของเม็ดทรายที่ใช้  
(**การพ่นทรายไม่ใช่การพ่นเพื่อให้ทรายไปติดที่ผิวชิ้นงาน แต่เป็นการเอาทรายไปขัดผิว การพ่นทรายจะให้ผิวด้านเท่านั้น ไม่สามารถขัดให้เงาใสได้)

 

 วัตถุประสงค์ในการพ่นทราย

   1. ขัดผิวกระจกและแก้วให้ฝ้าเป็นลวดลายสวยงาม เพื่อเพิ่มคุณค่าแก่ชิ้นงาน เช่น กระจกเงาห้องน้ำแกะสลักลาย , ประตู-หน้าต่าง-กระจกกั้นห้องสลักลาย , แก้วน้ำมีลายโลโก้ของร้านค้า , โล่รางวัลแก้วหรือคริสตัล ฯลฯ

2. ขัดผิวหินอ่อน หินแกรนิต เพื่อทำป้ายต่าง ๆ เช่น ป้ายชื่อสถานที่ ,ป้ายบ้านเลขที่ , ป้ายอัฐิ , ป้ายรายนามผู้บริจาค ฯลฯ  

3.ขัดผิวโลหะทุกชนิด เพื่อทำความสะอาดผิวที่เก่าสกปรกขึ้นสนิมให้เหมือนใหม่ , ขัดผิวแม่พิมพ์ให้หยาบหรือละเอียดตามต้องการ , ขัดผิวเพื่อลบรอยข่วนแมว-ลบรอยอ๊อก-รอยเจียร , ขัดผิวเพื่อเตรียมผิวก่อนการชุบหรือพ่นสีเพื่อให้การยึดเกาะดียิ่งขึ้น

4.  ขัดผิวงานเครื่องประดับเงิน ทอง ทองเหลือง เพื่อให้มีผิวด้านตัดกับผิวเงา เพิ่มความสวยงาม เช่น เหรียญพระพ่นทราย , แหวน-ตุ้มหูพ่นทราย

 5. ขัดผิวงานแผ่นเสตนเลสเงาเพื่อทำลวดลาย เช่น ทำโลโก้บนกรอบป้ายทะเบียนรถยนตร์ , ทำลวดลายบนงานประดับยนตร์เสตนเลส และงานป้ายเสตนเลส (**การพ่นทรายเสตนเลสไม่สามารถพ่นอักษรให้เป็นหลุมลึกลงไปได้เหมือนการพ่นทรายกระจกหรือหินแกรนิต เนื่องจากเสตนเลสมีความเหนียว จึงทำได้เพียงการพ่นพื้นผิวให้เป็นลวดลายเท่านั้น งานป้ายเสตนเลสที่ตัวอักษรเป็นหลุมลึกลงไปเป็นงานกัดกรดเข้มข้น ไม่ใช่งานพ่นทราย)

6. ขัดผิวงานทันตกรรม เพื่อขัดผิวชิ้นงานให้สะอาด เรียบเนียน  

7. ขัดผิวรูปหล่อเรซินเพื่อให้ผิวฝ้าเพื่อแก้ไขกลบเกลื่อนงานหล่อที่มีฟองอากาศมาก หรือเพื่อตกแต่งให้มีผิวฝ้าตัดกับผิวใสดูแปลกตาสวยงาม
   

 ชนิดของเครื่องพ่นทราย  

เครื่องพ่นทรายได้รับการออกแบบให้มีรูปแบบหลากหลายเพื่อให้เหมาะสมกับประเภทของงานที่ต้องการขัดผิว ในที่นี้จะยกตัวอย่างเครื่องพ่นทรายบางประเภทที่เป็นที่รู้จักและนิยมใช้มาพอเป็นสังเขปเท่านั้น

 

1. เครื่องพ่นทรายแบบเป็นตู้ และใช้คนพ่นด้วยมือ (Suction Blast Cabinet)

               

เป็นเครื่องพ่นทรายที่เหมาะสำหรับชิ้นงานที่มีขนาดเล็กถึงปานกลาง ชิ้นงานมีขนาดใหญ่ไม่เกินขนาดของตัวตู้พ่นทรายที่ใช้  ผู้ใช้สามารถยกชิ้นงานเข้าตู้พ่นทรายได้ (น้ำหนักไม่เกิน 50 กก.) การขัดผิวจะเป็นการพ่นทรายโดยใช้ปืนพ่นทรายพ่นด้วยมือทีละชิ้น ทรายที่ใช้จะอยู่ในตู้พ่น สามารถใช้พ่นหมุนเวียนได้ตลอดเวลา

ตู้พ่นทรายที่ดี ขณะพ่นทรายฝุ่นทรายต้องไม่ฟุ้งในตู้จนมองไม่เห็นชิ้นงานและต้องไม่รั่วออกมานอกตู้จนสถานที่ทำงานเต็มไปด้วยฝุ่น  ตู้พ่นทรายบลาสมาสเตอร์มีระบบหมุนเวียนอากาศภายในตู้ สามารถแยกฝุ่นละอองออกจากตู้โดยอัตโนมัติ จึงหมดปัญหาในเรื่องนี้  ตู้พ่นทรายที่ผู้ใช้ประดิษฐ์เองอย่างง่าย ๆ โดยขาดความรู้เรื่องการหมุนเวียนอากาศ มักจะมีปัญหาฟุ้งและรั่วเสมอ ทำให้ทำงานได้ยากลำบาก และเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เพราะจะมีฝุ่นรั่วออกจากตู้ตลอดเวลา

2. เครื่องพ่นทรายขนาดใหญ่แบบอัตโนมัติ (Mass Sandblasting Machine)

          
    
มีหลายรูปแบบตามการใช้งาน เช่นแบบเป็นสายพาน , แบบเป็นตู้กลิ้ง และแบบสำหรับพ่นงานท่อขนาดยาวมาก ๆ เป็นต้น ตู้พ่นทรายประเภทนี้มีราคาแพงมากหลายแสนบาทจนถึงเป็นล้านบาท เหมาะสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมที่มีงานขนาดใหญ่พิเศษ , งานจำนวนมาก , งานขนาดเล็กพิเศษ และงานที่มีรูปแบบเฉพาะ (*ร้านบลาสมาสเตอร์ไม่ได้จำหน่ายเครื่องพ่นทรายประเภทนี้*)

3. เครื่องพ่นทรายแรงดันสูง (Pressure Blast Machine)

         

   เป็นเครื่องพ่นทรายที่เหมาะสำหรับการงานที่มีขนาดใหญ่ เช่นงานลอกสีรถทั้งคัน ,งานขัดสนิมถังน้ำมันกลางแจ้ง ,งานขัดสนิมเรือ, งานขัดสนิมเหล็กโครงสร้างอาคาร เป็นต้น ถังพ่นทรายจะมีระบบอัดแรงดันสูง ต้องใช้ปั้มลมสกรูขนาดใหญ่  ทรายที่ใช้จะเป็นทรายทะเล , ทราย Copper Slag หรือทรายที่มีราคาถูก เพราะใช้ได้ครั้งเดียวหมุนเวียนไม่ได้ การพ่นทรายจะกระทำกลางแจ้ง หรือในห้องพ่นขนาดใหญ่ ผู้พ่นทรายต้องสวมใส่ชุดนิรภัยเพื่อป้องกันตนเอง เครื่องพ่นทรายระบบนี้มีราคาสูงมาก เนื่องจากต้องใช้ปั้มลมขนาดใหญ่ เช่น 50 แรงม้าเป็นต้น (*ร้านบลาสมาสเตอร์ไม่ได้จำหน่ายเครื่องพ่นทรายประเภทนี้*)

    
                             

 วิธีการพ่นทราย

1. การพ่นทรายกระจก-หินอ่อน-หินแกรนิต-งานป้ายต่าง ๆ

   - ติดสติกเกอร์เปล่า , วาดลายบนสติกเกอร์ หรือติดกระดาษลายที่ต้องการด้วยกาวน้ำ , กรีดลายด้วยมีดคัตเตอร์ ลอกสติกเกอร์บริเวณลายที่จะพ่นทรายออก แล้วทำการพ่นทราย หากใช้เครื่องตัดสติกเกอร์ ให้ติดแผ่นสติกเกอร์ที่ตัดลายแล้วลงบนแผ่นกระจกหรือหินแล้วลอกลายออกได้เลย ทรายที่ใช้มักเป็นทรายละเอียด เพื่อให้ผิวงานเนียนสวย

                   

 

  2. การขัดผิวโลหะทุกชนิดและวัสดุอื่น ๆ

     - นำชิ้นงานเข้าตู้ แล้วกดไกปืนพ่นได้เลย วิธีการคล้ายกับการพ่นสี ง่ายมาก ๆ เมื่อทรายพ่นกระทบกับผิวชิ้นงานตรงที่ใด บริเวณนั้นก็จะถูกขัดให้สะอาดทันที  ผิวที่ได้จะหยาบหรือละเอียดขึ้นอยู่กับขนาดของเม็ดทรายที่เลือกใช้ บริเวณใดไม่ต้องการถูกพ่นทรายให้เอาเทปกาว หรือสติกเกอร์ติดบังไว้ 

 

         

 

 

การเลือกปั้มลมสำหรับงานพ่นทราย 

 

  ควรเลือกใช้ปั้มลมให้เหมาะสมกับขนาดของชิ้นงาน และจำนวนของงานที่จะพ่นทราย หากชิ้นงานมีขนาดใหญ่ หรือมีจำนวนมาก แต่ใช้ปั้มลมขนาดเล็ก จะทำให้เสียเวลาในการพ่นทรายมาก เนื่องจากต้องรอลม ปั้มลมที่เหมาะกับงานพ่นทรายควรจะเป็นปั้มลมแบบลูกสูบ เริ่มต้นที่ 2 แรงม้าขึ้นไป
**ไม่ควรใช้ปั้มลมโรตารี่ขนาดเล็ก เนื่องจากถังจุลมมีขนาดเล็กมาก มีลมไม่เพียงพอต่อการพ่นทราย ลมจะตกทุกหนึ่งนาที ทำให้พ่นช้ามาก ๆ เสียเวลา และหากใช้ทรายหยาบก็จะไม่ได้ผิวหยาบเท่าที่ต้องการเพราะมีแรงอัดลมไม่พอ